Implementatieplan

Inleiding

Zoals beschreven in de submodule ‘Geschikte patiënten, geschikte momenten & rolverdeling’ is minderen en stoppen van medicatie een activiteit die ingebed moet zijn in de al bestaande zorg en niet zozeer een aparte activiteit waarvoor aparte producten moeten worden ontwikkeld. De aanbevelingen die de werkgroep doet, zijn dan ook grotendeels aanbevelingen die de individuele zorgverlener snel kan opnemen in de normale routines. Slechts 2 aanbeveling betreffen meer de organisatie van zorg (aanbeveling 1

en 4). Ook de 3 aanbevelingen (10, 11 en 12) gericht aan beroepsgroepen vragen nadere uitwerking. Een impact analyse om te komen tot een passende multidisciplinaire bekostiging zal essentieel zijn voor de hieronder beschreven aanbevelingen voor implementatie.

 

Werkwijze

De werkgroep heeft per aanbeveling geïnventariseerd:

• per wanneer de aanbeveling overal geïmplementeerd moet kunnen zijn;
• de verwachte impact van implementatie van de aanbeveling op de zorgkosten;
• randvoorwaarden om de aanbeveling te kunnen implementeren;
• mogelijke barrières om de aanbeveling te kunnen implementeren;
• mogelijke acties om de implementatie van de aanbeveling te bevorderen;
• verantwoordelijke partij voor de te ondernemen acties.

 

Voor iedere aanbeveling is nagedacht over de hierboven genoemde punten. Echter, niet voor iedere aanbeveling kon ieder punt worden beantwoord. Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen ‘sterk geformuleerde’ en ‘zwak geformuleerde’ aanbevelingen. In het eerste geval doet de richtlijnwerkgroep een duidelijke uitspraak over iets dat zeker wel of zeker niet gedaan moet worden. In het tweede geval wordt de aanbeveling minder zeker gesteld (bijvoorbeeld ‘Overweeg om …’) en wordt dus meer ruimte gelaten voor alternatieve opties. Voor sterk geformuleerde aanbevelingen zijn bovengenoemde punten in principe meer uitgewerkt dan voor zwak geformuleerde aanbevelingen.

 

Te ondernemen acties per partij

Hieronder wordt per partij toegelicht welke acties zij kunnen ondernemen om de implementatie van de richtlijn te bevorderen.

 

Alle direct betrokken wetenschappelijk verenigingen/beroepsorganisaties

• Bekend maken van de richtlijn onder de leden.
• Publiciteit voor de richtlijn maken door over de richtlijn te publiceren in tijdschriften en erover te vertellen op congressen.
• Ontwikkelen van gerichte bijscholing/trainingen.
• Gezamenlijk afspraken maken over en opstarten van continu modulair onderhoud van de richtlijn.

 

Lokale vakgroepen/individuele medisch professionals

• Bespreken van de aanbevelingen in de vakgroepsvergadering en lokale werkgroepen.
• Volgen van bijscholing die bij deze richtlijn ontwikkeld gaat worden.
• Aanpassen van lokale patiënteninformatie op grond van de materialen die door de verenigingen beschikbaar gesteld zullen worden.
• Afstemmen en afspraken maken met andere betrokken disciplines om de toepassing van de aanbevelingen in de praktijk te borgen.

 

Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten

• Toevoegen van de richtlijn aan de Richtlijnendatabase.
• Daarbij opnemen van dit implementatieplan op een voor alle partijen goed te vinden plaats.
• Evalueren van de consequenties van aanbevelingen voor aanpassingen aan standaard format richtlijnontwikkeling.

 

Patiëntenfederatie Nederland en overige patiëntenorganisaties

Van patiëntenorganisaties wordt verwacht dat zij de richtlijn en de bijbehorende patiënteninformatie onder de aandacht zullen brengen van patiënten. Mogelijk kunnen aanvullende informatiematerialen voor patiënten ontwikkeld worden.

 

Implementatieplan

Aanbeveling	Tijdspad voor implementatie	Randvoorwaarden voor implementatie (binnen aangegeven tijdspad)	Mogelijke barrières voor implementatie1	Te ondernemen acties voor implementatie2	Verantwoordelijken voor acties3	Overige opmerkingen
1	< 2 jaar	Richtlijnmodule dient opgepakt te worden door verschillende betrokken organisaties Goede overdracht van stopen afbouwgegevens volgens de richtlijn en masterimplementatie ‘Overdracht van medicatiegegevens in de keten’	Regionale zorgverleners weten elkaar niet te vinden of hebben andere zienswijzen Trage implementatie in softwaresystemen	Publicatie module	NHG, KNMP, Verenso, NVAVG	Uitwerking kan worden meegenomen in regionale afspraken over organisatie van medicatiebeoordeling (zoals beschreven in module MBO) die al worden gemaakt tussen huisartsen en vergelijkbare voorschrijvers en apothekers
2	< 5 jaar	Bekendheid van geschikte instrumenten Regionale en landelijke afspraken over keuze van instrumenten Implementatie van instrumenten in HIS, ziekenhuisen apotheeksystemen	Trage implementatie in softwaresystemen Geen opname in informatie-standaarden	Educatie & bekendheid met instrumenten Per beroepsvereniging zorg dragen voor bekendheid en implementatie door verantwoordelijke softwareontwikkelaars ondersteunen	Bekendheid: beroepsverenigingen Implementatie in informatiesystemen: softwareontwikkelaars
3	< 5 jaar	Bekendheid van geschikte instrumenten Regionale afspraken gebaseerd op landelijke condities over keuze van instrumenten Implementatie van instrumenten in HIS, ziekenhuisen apotheek- systemen (informatie-standaarden)	Trage implementatie in softwaresystemen Geen opname in informatiestandaarden	Educatie & bekendheid met instrumenten Per beroepsvereniging samen met verantwoordelijke softwareontwikkelaars implementatie ondersteunen	Bekendheid: beroepsverenigingen Implementatie in informatiesystemen: softwareontwikkelaars
4	1-3 jaar	Jaarlijks moment om samen met de patiënt medicatie te evalueren	Beperkte capaciteit bij zorgverlener	Publicatie module	NHG, KNMP, Verenso, NVAVG	Uitwerking kan worden meegenomen in regionale afspraken over organisatie van medicatiebeoordeling (zoals beschreven in module MBO) die al worden gemaakt tussen huisartsen en vergelijkbare voorschrijvers en apothekers
5	< 1 jaar	Heeft tijd nodig voordat zorgverleners dit structureel ingebed hebben	–	Publicatie module & bekendheid onder patiënten/patientinformatie	Beroepsverenigingen & patiëntorganisaties
6	< 1 jaar	Beschikbaarheid van keuzehulpen & patiëntinformatie	–	Publicatie module & bekendheid onder patiënten/ patiëntinformatie	Beroepsverenigingen & patiëntorganisaties
7	< 1 jaar	–	–	Publicatie module & bekendheid onder patiënten/patientinformatie	Beroepsverenigingen & patiëntorganisaties
8	1-5 jaar	Medicatiegroepen worden onderhouden Kennisdocumenten voor nieuwe medicatiegroepen worden ontwikkeld Verspreiding van kennisdocument is een voorwaarde	–	Publicatie module & ontwikkelen en onderhoud van kennisdocumenten Beleggen van deze verantwoordelijkheid Gebrek aan financiering	VWS, KNMP, FMS, Verenso NHG zal kennisdocumenten mee nemen bij de herziening van NHG-richtlijnen en in de betreffende NHG-richtlijnen en het NHG-Formularium verwerken KNMP zal aanbevelingen uit de kennisdocumenten bij Stuurgroep Medisch Farmaceutische Beslisre- gels inbrengen
9	< 1 jaar	–	–	Publicatie module	Beroepsverenigingen
10	1-3 jaar	Acceptatie van stakeholders van noodzaak tot aanpassing indicatoren of opstellen nieuwe indicatoren	Onduidelijk hoe initiatieven als ‘Ontregel de zorg’ en de wens tot inperking van indicatoren van invloed is op deze aanbeveling	Publicatie module	Beroepsverenigingen, verzekeraars, NVZ	Overweeg de opstelling van indicatoren in het kader van kwaliteitsvisitaties Indicatoren kunnen ook procesgericht zijn
11	1-3 jaar	Ontwikkelen van educatie en trainingsmogelijkheden brengen in de eerste instantie kosten met zich mee	–	Publicatie module Actief onderzoeken of private of andere partijen (nascholingsorganisaties) educatie en trainingsprogramma’s willen ontwikkelen	Beroepsverenigingen, Patiëntenfederatie Nederland	De praktijk leert dat na publicatie van dit type modules private partijen (nascholingsorganisaties) vrij snel scholingsprogramma’s ontwikkelen waarvoor accreditatie bij de beroepsverenigingen wordt gevraagd
12	> 3 jaar	Aandacht voor stoppen en minderen opnemen als vast onderdeel in format voor nieuwe standaarden en richtlijnen Voor bestaande standaarden en richtlijnen zal een langere termijn gehanteerd moeten worden, afhankelijk van tijd tot herziening/herevaluatie van de standaard/richtlijn	Kennisdocumenten voor nieuwe medicatiegroepen die worden besproken in de richtlijn niet aanwezig of actueel	Publicatie module, kennisverspreiding door betrokken partijen	Beroepsverenigingen, NHG, Kennisinstituut FMS

¹ Barrières kunnen zich bevinden op het niveau van de professional, op het niveau van de organisatie (het ziekenhuis) of op het niveau van het systeem (buiten het ziekenhuis). Denk bijvoorbeeld aan onenigheid in het land met betrekking tot de aanbeveling, onvoldoende motivatie of kennis bij de specialist, onvoldoende faciliteiten of personeel, nodige concentratie van zorg, kosten, slechte samenwerking tussen disciplines, nodige taakherschikking et cetera.

² Denk aan acties die noodzakelijk zijn voor implementatie, maar ook acties die mogelijk zijn om de implementatie te bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan controleren van de aanbeveling tijdens kwaliteitsvisitatie, publicatie van de richtlijn, ontwikkelen van implementatietools, informeren van ziekenhuisbestuurders, regelen van goede vergoeding voor een bepaald type behandeling, maken van samenwerkingsafspraken.

³ Wie de verantwoordelijkheden draagt voor implementatie van de aanbevelingen, zal tevens afhankelijk zijn van het niveau waarop zich barrières bevinden. Barrières op het niveau van de professional zullen vaak opgelost moeten worden door de beroepsvereniging. Barrières op het niveau van de organisatie zullen vaak onder verantwoordelijkheid van de ziekenhuisbestuurders vallen. Bij het oplossen van barrières op het niveau van het systeem zijn ook andere partijen, zoals de NZA en zorgverzekeraars, van belang.