Verslag invitational conference

Richtlijn Moleculaire typering in het kader van bestrijding infectieziekten

Datum: vrijdag 29 januari 2016

Tijd: 14.00-17.00 uur

Locatie: Vergadercentrum Vredenburg te Utrecht

Aanwezig: B. Duim (faculteit diergeneeskunde); G. Haringhuizen (RIVM); I. Houtman (VHIG); L. Klein (ZN); M. Langelaar (IGZ); M. Lokate (VHIG); N. Meessen (RIVM); E. Pronker (RIVM); HJ. Roest (CVI); M. ten Horn (Patiëntenfederatie Nederland); W. van der Poel (CVI); T. Waegemaekers (NVIB); J. Wagenaar (faculteit diergeneeskunde); R. Westerhof (IGZ); B. Rump (richtlijncommissie); M. Koopmans (richtlijncommissie); V. Weterings (richtlijncommissie); C. Vandenbroucke-Grauls (richtlijncommissie); P. Savelkoul (voorzitter richtlijncommissie); E. Stobberingh (verslag); B. Niël-Weise (verslag)

 

Korte schets van het richtlijnproces

Dit project is geïnitieerd en gefinancierd door de Nederlandse Vereniging van Medische Microbiologie (NVMM). Het is in samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Microbiologie, de Vereniging voor Hygiëne & Infectiepreventie in de Gezondheidszorg, de Nederlandse Internisten Vereniging, de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care en Verenso, Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde. De looptijd van het project is tot eind 2016.

Deze invitational conference is georganiseerd met het doel de aanwezige veldpartijen te horen over knelpunten rondom moleculaire typering in het kader van bestrijding infectieziektes en aandachtspunten/suggesties voor de te ontwikkelen richtlijn te inventariseren.

 

Inleiding voor inhoudelijk discussie

Prof. Dr. Paul Savelkoul gaf een korte presentatie over de drie niveaus die men bij moleculaire typering onderscheidt:

• Nationaal/internationaal:

• Ten behoeve van inzicht in de epidemiologie; voorbeelden: Type-Ned MRSA en Noro-net.

• Lokaal; regionaal: Ten behoeve van ziekenhuis infectiepreventie. Het snel beschikbaar zijn van de uitslag is belangrijk. Voorbeelden: Bacillus cereus op de NICU; Clostridium difficile: vaststellen of er wel of geen sprake is van type O 27; VRE uitbraak in een ziekenhuis met mogelijke verspreiding naar een verpleeghuis.
• Recidief; re-infectie: Ten behoeve van patiënt. De opsporing van de bron staat hierbij centraal. Voorbeelden: met behulp van AFLP: verspreiding mens/ mens, mens/ dier of vice versa.

 

Knelpunten bespreking volgt aan de hand van de volgende “thema’s”

• Medisch inhoudelijk.
• Organisatorisch
• Financieel
• Ethisch
• Juridisch.

 

Tijdens de conferentie zijn de volgende knelpunten geïdentificeerd:

1. Algemene knelpunten

• Noodzaak voor eenheid van taal.
• In richtlijn definiëren wat men met ‘infectieziekte’ bedoelt: denk ook aan opsporen van dragerschap in het kader van infectieziekte.
• Richtlijn niet beperken tot intramuraal. In maatschappij ontstaan ook clusters, bv. in huisartsenpraktijk.

 

b) Medisch-inhoudelijke knelpunten

• Afstemmen met bestaande richtlijnen.
• Een overzicht welke laboratoria welke methodes in huis hebben is wenselijk.
• De indicatie voor typeren moet klinisch relevant zijn.
• Typeren is alleen zinvol als men met de uitslag iets doet (interpretatie op basis epidemiologische gegevens).
• Delen van data (patiëntgebonden + typeringsdata) is essentieel voor het verbeteren van de zorg en om inzicht te hebben in transmissie ketens.

 

c) Juridische/ethische knelpunten

• Een probleem is het delen van patiënten data buiten het ziekenhuis:

Om op regionaal niveau transmissie van micro-organismen te kunnen identificeren is extramuraal delen van patiëntgegevens nodig. Dit is nu niet geregeld.

Er wordt geadviseerd om:

• • In de richtlijn duidelijk te beschrijven waarvoor datadeling gebruikt wordt en wat hierbij zorgen zijn: wat is de winst van datadeling en wat zijn de negatieve effecten van datadeling.
  • In een aparte module beschrijven wanneer wel typeren en wanneer niet typeren en welke ethisch-juridische aspecten spelen. De hamvraag hierbij is “wanneer is het effect van typering zwaarwegender dan de persoonlijke inperking van privacy”. Voorstel is om hiervoor input te vragen aan inhoudsdeskundigen.
  • In een later stadium van het richtlijntraject met VWS, IGZ, Patiëntenfederatie Nederland en KNMG afspraken maken omtrent datadeling.

 

Ter informatie:

In de nabije toekomst is gebruik van ‘next gen sequencing’ (NGS) te verwachten voor het typeren van alle MO op humaan en veterinair gebied. Termijn wanneer dit een routine methode wordt is nog niet bekend. Bij gebruik van NGS blijft de ethische discussie lastig. Ook ZONMW ondersteunt de bescherming van de individuele patiënt. Situatie in Canada en VS kan behulpzaam zijn voor ons bij het formuleren van een beleid.

 

d) Financiële knelpunten

• Wie betaalt het opsporen van dragers?
• Deze vraag speelt ook bij een werkgroep binnen VWS over BRMO. Er is nog geen oplossing gevonden.
• Aspecten die bij vergoeding een rol spelen:
• moleculaire typering voor epidemiologisch belang waarbij het niet om patiëntveiligheid gaat, zullen minder snel in aanmerking komen voor vergoeding;
• de proportionaliteit in de publieke sector is belangrijk: typeren in situaties waarbij er veel dragers zijn maar geen zieke, zullen minder snel in aanmerking voor vergoeding;
• Er wordt geadviseerd om in de richtlijn procesmatige handvatten te geven hoe een microbioloog beslist om stam(men) te laten typeren.
• De aanwezige vertegenwoordiger van ZN geeft aan dat zijn organisatie ook belang heeft in preventie en hierin ook bereid is zijn verantwoordelijkheid te nemen.

 

d) Algemene opmerkingen

• In geval van opschaling/uitbraak: in richtlijn duidelijk aangeven wie de regie heeft (voorbeeld Mexicaanse griep).
• Kwaliteitscriteria laboratoria om typeringen te mogen uitvoeren (nu is het een soort hobby: iedereen mag het doen).
• Geen specifieke technieken voorschrijven (randvoorwaardes), alleen:

• • Rondzendingen
  • Validatie
  • Discriminerend vermogen

• Data bij elkaar brengen (nationale databank)