Indicatoren

Factsheet “consult aan bed bij iedere patiënt met een S. aureus bacteriëmie”

Percentage patiënten met S. aureus bacteriëmie bij wie binnen 72 uur na bekend worden van de eerste positieve bloedkweek een consult aan bed heeft plaatsgevonden conform de SWAB richtlijn Antimicrobial Stewardship.
Relatie tot kwaliteit	In de richtlijn Staphylococcus aureus bacteriëmie wordt aanbevolen dat een consult aan bed moet worden verricht bij iedere patiënt met een S. aureus bacteriëmie, uiterlijk binnen 72 uur na bekend worden van de eerste positieve bloedkweek. Deze aanbeveling steunt op onderzoeken die alle een reductie van de sterfte hebben laten zien wanneer hiervoor genoemde specialismen een consult aan bed verrichten.
Operationalisatie
Teller	Aantal patiënten met een S. aureus bacteriëmie die binnen 72 uur na het bekend worden van de eerste positieve bloedkweek een consult aan bed hebben gehad conform de SWAB richtlijn Antimicrobial Stewardship.
Noemer	Aantal patiënten met een S. aureus bacteriëmie blijkend uit een positieve bloedkweek.
Bron teller	Dossier of EPD waarin geregistreerd staat of een consult heeft plaatsgevonden bij een patiënt met S. aureus bacteriëmie, en zo ja, of dit binnen 72 uur na de eerste positieve bloedkweek plaats heeft gevonden.
Bron noemer	Dossier of EPD waarin geregistreerd of een patiënt een S. aureus bacteriëmie, blijkend uit een positieve bloedkweek, heeft gehad.
Definities	S. aureus bacteriëmie: S. aureus in de bloedbaan Antimicrobial stewardship-team: het overlegorgaan in een ziekenhuis waarin internist-infectioloog/kinderarts-infectioloog of internist/kinderarts infectioloog, internist/kinderarts, arts-microbioloog en ziekenhuisapotheker afstemmen over het te volgen beleid. Consult aan bed: formeel consult aan bed dat leidt tot een in het patiëntendossier gedocumenteerd advies met betrekking tot diagnostiek en behandeling van een S. aureus bacteriëmie gebaseerd op de anamnese en het lichamelijk onderzoek in het algemeen.
Exclusiecriteria	Overlijden <72 uur
Streefwaarde	De streefwaarde is 80%, te bereiken per 31-12-2020.
Rapportagefrequentie	Jaarlijks
Type indicator	Procesindicator
Kwaliteitsdomein	Effectiviteit; tijdigheid

 

Het doel van de indicator

Met deze indicator wordt inzicht verkregen in de mate waarin de kernaanbeveling uit de richtlijn Staphylococcus aureus bacteriëmie over een consult aan bed bij een patiënt met een S. aureus bacteriëmie na een eerste positieve bloedkweek, in de klinische praktijk wordt toegepast.

 

Achtergrond en variatie in kwaliteit van zorg

Het is onbekend hoeveel patiënten met een S. aureus bacteriëmie na het bekend worden van een eerste positieve bloedkweek een consult hebben gehad en wanneer een consult heeft plaatsgevonden, of dit binnen 72 uur plaatsvond, maar de werkgroep verwacht dat dit zeker geen 100% is.

 

Mogelijkheden tot verbetering

Onderzoek toont bij herhaling aan dat een consult aan bed bij een S. aureus bacteriëmie een significante reductie geeft van de mortaliteit met een relatief risico van 0,34 (95% BI: 0.15 – 0.75, p=0.008) (Lahey et al., 2009; Honda et al., 2010; Rieg et al., 2009; Forsblom et al., 2013). Een internist/kinderarts moet in staat geacht worden dit consult te allen tijde te kunnen uitvoeren.

 

Validiteit

De validiteit van de indicator zelf, d.w.z. of deze indicator daadwerkelijk verschillen in de kwaliteit van zorg meet, is niet bekend. Echter, de indicator berust op de resultaten van onderzoek die stuk voor stuk laten zien dat een tijdig consult aan bed door een relevant medisch specialisme in verband met S. aureus bacteriëmie effectief is c.q. sterfte reduceert. Daarom mag worden verwacht dat de indicator valide is.

 

Betrouwbaarheid

De werkgroep is van mening dat bij gelijkblijvende omstandigheden het meten van de indicator dezelfde resultaten oplevert.

 

Discriminerend vermogen

Niet van toepassing.

 

Minimale bias/beschrijving relevante case-mix

Niet van toepassing.

 

Registreerbaarheid/haalbaarheid registratie/tijdsinvestering

In welke mate een aparte registratie voor het meten van de indicator opgezet moet worden, wat bepalend is voor de registratielast, onttrekt zich aan het zicht van de werkgroep. Ziekenhuizen beschikken weliswaar over een elektronisch patiëntdossier dat de nodige gegevens bevat voor het meten van de indicator, zoals patiëntnummer, opnamedatum, dbc-code en datum van eerste uitslag positieve bloedkweek, maar of ook de noodzakelijke additionele gegevens, zoals datum 1^e consult na het bekend worden van de eerste positieve bloedkweek en het hierbij betrokken specialisme (internist(-infectioloog) / kinderarts(-infectioloog)), in een EPD kunnen worden geregistreerd, is niet bekend.

 

Wanneer het niet mogelijk is additionele gegevens in een EPD vast te leggen, dan is het opzetten van een aparte registratie, bijvoorbeeld in een Excel-spreadsheet, noodzakelijk. Dit spreadsheet bevat minimaal de volgende data: patiëntnummer, opnamedatum (dd-mm-jjjj), dbc-code, datum van eerste uitslag positieve bloedkweek (dd-mm-jjjj), datum 1^e consult aan bed (dd-mm-jjjj) en betrokken specialisme.

 

Ongewenste effecten

Een ongewenst effect van de introductie van deze indicator zoals een verslechtering van andere aspecten van de kwaliteit van zorg of ‘selectie aan de poort’ voorziet de werkgroep niet.

 

Referenties

Beersen, A. N., Kallewaard, M., Croonenburg, J.J., Everdingen van, J.J.E. en Barneveld van, T.A., Handleiding indicatoren- ontwikkeling. 2007.

Forsblom E, Ruotsalainen E, Ollgren J, Jarvinen A. Telephone consultation cannot replace bedside infectious disease consultation in the management of Staphylococcus aureus bacteremia. Clin Infect Dis. 2013; 56:527-35.

Honda H, Krauss MJ, Jones JC, Olsen MA, Warren DK. The value of infectious diseases consultation in Staphylococcus aureus bacteremia. Am J Med 2010;123:631-7.

De Koning, J., Smulders, A. en Klazinga, N. Appraisal of Indicators through Research and Evaluation (AIRE). 2007.

Lahey T, Shah R, Gittzus J, Schwartzman J, Kirkland K. Infectious diseases consultation lowers mortality from Staphylococcus aureus bacteremia. Medicine (Baltimore) 2009;88:263-7.

Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie Richtlijn Staphylococcus aureus bacteriëmie. Leeuwarden, 2018.

Rieg S, Peyerl-Hoffmann G, de With K, Theilacker C, Wagner D, Hubner J, et al. Mortality of S. aureus bacteremia and infectious diseases specialist consultation--a study of 521 patients in Germany. The Journal of infection. 2009;59(4):232-9.