Casuïstiek

Casus I – Vermoeden van financieel misbruik

Situatiebeschrijving

Een vrouw (82) komt met haar zoon bij de klinisch geriater voor poliklinische controle. Zij ervaart sinds kort toenemende verwardheid en daarvoor wil zij graag hulp. Bij navraag over de sociale situatie en ondersteuning uit het netwerk vertelt mevrouw aarzelend over haar financiële zorgen. De vrouw wil graag skypen en appen met haar kleinkinderen en familie in Australië. Iemand uit het ondersteunend netwerk heeft aangeboden internet te regelen en heeft hiervoor aankopen gedaan met haar pinpas. Het internet is inmiddels aangelegd, haar pinpas heeft ze echter nog niet teruggekregen. Bovendien worden sinds het uitlenen grote bedragen, in een geval €25.000, van haar rekening opgenomen.

 

Aanpak

Na het horen van deze zorgen bespreekt de klinisch geriater met de vrouw en haar zoon dat ze de situatie van vermoedelijk financieel misbruik anoniem wil voorleggen aan Veilig Thuis, conform de KNMG-meldcode die voor haar beroepsgroep is vastgesteld.

 

Veilig Thuis geeft aan dat er voldoende reden is een melding van een vermoeden van financieel misbruik bij Veilig Thuis te doen. De klinisch geriater bespreekt het advies van Veilig Thuis met de vrouw en haar zoon. Zij geeft toestemming voor een melding bij Veilig Thuis en een telefonische overdracht aan haar huisarts.

 

Vervolg

Veilig Thuis start een onderzoek naar het vermoeden van financieel misbruik. De vrouw geeft Veilig Thuis en haar zoon toestemming in gesprek te gaan met haar bank. Nadat duidelijk is geworden dat er onrechtmatig geld is gehaald van haar rekening na het uitlenen van haar pincode en pinpas, helpt Veilig Thuis de vrouw met het blokkeren van haar rekeningen. Tevens helpen ze bij het doen van aangifte bij de politie.

 

Monitoring en afronding

Het incident heeft grote impact op de vrouw. Haar vertrouwen is flink geschaad, haar levenslust is afgenomen, ze voelt zich angstig en eenzaam. De geriater en huisarts hebben contact over aanpassingen in de medicatie, toezicht op medicatie-inname en het belang van dagelijkse structuur. Daarom wordt door Veilig Thuis een netwerkberaad georganiseerd met de vrouw, de kinderen, de huisarts en het gemeenteteam. Hier komt onder andere ter sprake wie haar financiën kan beheren en dat er meer professionele ondersteuning in de thuissituatie nodig is.

 

Na 3 maanden gaat Veilig Thuis na hoe met de vrouw is. Het gaat goed: haar zoon beheert de financiën, thuiszorg houdt toezicht op medicatie, maaltijden aan huis zijn geregeld en ze denkt na over dagbesteding. Verder geniet ze van het skypen met haar zus in Australië. De huisarts en de regievoerder van het gemeenteteam komen af en toe op huisbezoek en er zijn geen nieuwe afspraken meer gemaakt bij de klinisch geriater.

 

Veilig Thuis sluit het meldingsdossier.

 

Casus II – Vermoeden van partnergeweld

Situatiebeschrijving

Op de polikliniek neurologie komt een man van 72 jaar met zijn 10 jaar jongere echtgenote. Zij voert het woord en vertelt dat haar man na zijn herseninfarct verward en agressief is geworden. Daarom vraagt zij om een opname voor haar man. De neuroloog geeft aan dat neurologisch gezien haar echtgenoot hiervoor niet in aanmerking komt. Tijdens het consult wordt de man emotioneel. Hij komt moeilijk uit zijn woorden. Het echtpaar vertelt dat vorige week de politie op de stoep stond nadat de buren hadden gebeld vanwege geluidsoverlast. De vrouw vertelt dat haar man haar mishandeld heeft door een voorwerp naar haar te gooien. Hierdoor heeft ze een hoofdwondje opgelopen dat door de huisarts behandeld moest worden. De man geeft aan dat zijn vrouw hem kleineert en dat zij wil dat hij, net als voor het herseninfarct, de huishoudelijke taken uitvoert als zij 's ochtends gaat werken. Haar inkomsten hebben ze hard nodig vanwege schulden. De huishoudelijke taken kan hij vanwege zijn slechtere gezondheid en zijn COPD niet zo snel en zorgvuldig uitvoeren als enkele jaren geleden. Hij geeft aan dat zij bij thuiskomst dan boos op hem is. En sinds het herseninfarct wordt hij ook boos op haar. Soms loopt het uit de hand zoals vorige week. De politie heeft uitgebreid met beiden gesproken en geen verdere actie ondernomen; beiden gaven aan dat ze er samen uitkomen. De man blijft zich echter machteloos voelen.

 

Aanpak

De neuroloog belt tijdens het polikliniekbezoek met Veilig Thuis voor advies. Veilig Thuis adviseert een gesprek te plannen tussen het echtpaar en ziekenhuis maatschappelijk werk. Ziekenhuis maatschappelijk werk kan nu niet aansluiten maar heeft over een uur wel gelegenheid om met beiden in gesprek te gaan. Zowel de man als de vrouw stemmen met het gesprek in. Er volgt een uitgebreid gesprek en allen gaan akkoord met een uitgebreide overdracht naar de eerstelijnsondersteuning. Thuiszorg, de NAH-medewerker (niet-aangeboren hersenletsel) en casemanager zullen ondersteunen.

 

Afronding

De neuroloog geeft met toestemming van het echtpaar een telefonische overdracht aan de huisarts.

 

Veilig Thuis sluit het adviesdossier.

 

Casus III – Vermoeden van lichamelijke mishandeling

Situatiebeschrijving

Een vrouw (87 jaar) woont zelfstandig met haar inwonende zoon (57 jaar). Het gezin is bekend bij politie, maatschappelijk werk en huisarts in verband met agressieproblematiek van haar zoon richting haar. Twee jaar geleden heeft de vrouw getracht zelfmoord te plegen vanwege depressieve gevoelens na het verlies van 3 dochters, haar echtgenoot en financiële problemen. Sindsdien heeft ze haar zoon steeds weer toegelaten in haar leven ondanks zijn agressieproblematiek.

 

Toen de zoon de hond uitliet, kon de vrouw het huis ontvluchten. Ze is naar de buurvrouw gegaan en die heeft 112 gebeld. De vrouw is met de ambulance naar de SEH gebracht. Zij vertel de SEH-arts dat haar zoon haar de avond ervoor ernstig mishandeld heeft. Na trauma-opvang op de SEH worden meerdere ribfracturen vastgesteld, deels van oudere datum. Tevens wordt een sternumfractuur vastgesteld en zijn er in de hals en in het gezicht tekenen van letsel. Op haar hele lichaam worden meerdere hematomen gezien, waarvan een groot hematoom met gedeeltelijke ontvelling aan de binnenzijde van haar rechterbovenbeen/knie. De verwondingen zijn zo ernstig dat observatie op de IC noodzakelijk is.

 

Aanpak

De SEH-arts belt met Veilig Thuis voor advies en doet aansluitend met toestemming van de vrouw een melding bij Veilig Thuis. Door het telefoontje naar 112 is de politie betrokken en kan de vrouw op de IC aangifte van mishandeling doen. De politie maakt veiligheidsafspraken met de ziekenhuisbeveiliging totdat haar zoon is gearresteerd en in bewaring is gesteld. De politie en Officier van Justitie vragen een forensisch arts het letsel vast te leggen en te beschrijven. Er wordt een strafrechtelijk traject gestart.

 

Vervolg

De vrouw herstelt voorspoedig. Veilig Thuis organiseert een hulpverlenersoverleg en stelt een veiligheidsplan op. Met de vrouw wordt overlegd of zij naar een verzorgingshuis wil verhuizen. Vanwege haar situatie komt zij voor een spoedplaatsing in aanmerking. Bewindvoering en mentorschap wordt belegd bij een professionele organisatie. De medische zorg wordt met toestemming van de vrouw overgedragen aan de huisarts. Nadat de regievoering is overgedragen aan het gemeenteteam, sluit Veilig Thuis het meldingsdossier.

 

Casus IV – Vermoeden van verwaarlozing in de vorm van ontspoorde mantelzorg

Situatie

De klinisch geriater ziet een Turkse man (76 jaar) voor controle op de polikliniek geriatrie vanwege gewichtsverlies zonder duidelijk medische verklaring. Hij is sinds 1,5 jaar bekend met matig ernstige Alzheimer dementie. Zijn dochter (39 jaar) is met haar vader meegekomen om te vertalen: haar vader spreekt slecht Nederlands. De dochter spreekt haar zorgen uit over de thuissituatie. Haar alleenstaande broer (51 jaar) is vorig jaar, toen hun moeder overleed, bij vader gaan inwonen om de volledige zorg op zich te nemen zoals hij beloofd heeft en ook van hem verwacht werd als oudste zoon van een Turkse familie. Ze geeft aan dat vader echter vaak alleen thuis is; er niet altijd een warme maaltijd is en dat zij het huis niet echt schoon vindt.

 

De dochter heeft haar zorgen niet met haar broer besproken omdat ze dat moeilijk vindt en bang is om hem verdriet te doen. Door het te bespreken breekt zij met een familietraditie.

 

Aanpak

De klinisch geriater vermoedt dat de zorgen over de thuissituatie zouden kunnen passen bij ouderenmishandeling en pakt het stappenplan van de KNMG-meldcode erbij. Er vindt een intern overleg met een collega plaats en Veilig thuis wordt anoniem -en met medeweten van betrokkenen- om advies gevraagd. (Opmerking: een anoniem overleg mag ook zonder medeweten maar de voorkeur heeft uiteraard met medeweten van betrokkenen). Daarnaast worden de broer en zus uitgenodigd voor een multidisciplinair overleg om de thuissituatie met hen te bespreken. In het overleg stelt de klinisch geriater aan de vader en zoon voor om de medische situatie van de vader en de zorgen over de zware belasting voor zijn zoon met de huisarts te bespreken. Wellicht dat samen met de huisarts kan worden gekeken welke hulp mogelijk en passend is, zoals hulp van het sociale wijkteam of dementieteam. De familie vindt dit een goed idee. Middels een anonieme adviesvraag is Veilig Thuis betrokken bij alle vervolg stappen in het adviestraject. Omdat de betrokkenen met de huidige hulpverlening in gesprek zijn over mogelijkheden voor passende hulp in de thuissituatie vindt Veilig Thuis het doen van een melding momenteel niet nodig.

 

Na het gesprek in het ziekenhuis volgt een gesprek tussen het sociale wijkteam en de broer en zus om hulp op te starten. De casemanager geeft aan dat de zoon als mantelzorger recht heeft op ondersteuning. De broer en zus bespreken het vervolgens met hun vader. Het is onduidelijk of hij beseft wat er is besproken. Na de start van inzet van het sociale wijkteam geeft de familie aan dat het beter gaat maar dat niet alle zorgen zijn weggenomen. De zoon geeft aan zijn best te doen en zijn inzet wordt door de Turkse gemeenschap gewaardeerd. Als hem echter gevraagd wordt dagbesteding voor zijn vader aan te vragen alsook uitbreiding van zorg weigert hij. Hij meent dat dagbesteding niet in het belang van zijn vader is. Hij moet het zelf doen. Je mag je ouders nooit in de steek laten, dat wordt hem regelmatig door de Turkse gemeenschap op het hart gedrukt.

 

Netwerkoverleg (“keukentafel gesprek” om de ingezette zorg te monitoren)

De casemanager van het dementieteam neemt contact op met de geriater en huisarts. In overleg met familie wordt een familieberaad georganiseerd. Er worden ook mensen uit de gemeenschap die voor betrokkenen belangrijk zijn uitgenodigd. De casemanager begeleidt het beraad. Tevens heeft zij een nieuwe collega meegenomen. Zij heeft een Turkse achtergrond. De man en zijn familie willen graag verder met de Turkssprekende collega: uitleg in eigen taal brengt meer duidelijkheid. Zoon bleek daarnaast onvoldoende kennis te hebben van het ziektebeeld dementie. Zoon is nu zichtbaar opgelucht dat bij deze medische situatie ook volgens de culturele normen en waarden andere hulp gestart kan worden. Hij hoeft het niet meer alleen te doen. En iedereen weet dat hij daar zelf niets aan kan doen en dat hulp van buitenaf absoluut nodig is.

 

Afronding

Na enkele maanden wordt de vader opgenomen in een verpleeghuis vanwege progressieve cognitieve achteruitgang. Het wijkteam helpt de zoon met het papierwerk en van de gemeente mag hij als hoofdbewoner in het huis blijven wonen. De geriater draagt de zorg voor de dementie over aan de specialist-ouderengeneeskunde in het verpleeghuis. De casus van de man wordt ten slotte door de klinisch geriater en aandachtsfunctionaris besproken in het maandelijkse multidisciplinaire overleg met de vertrouwensarts van Veilig Thuis.

 

Veilig Thuis sluit het adviesdossier.