Implementatieplan

Het doel van een implementatieplan is de procesmatige en planmatige invoering van vernieuwingen en/of veranderingen van bewezen waarde, met als doel dat deze een structurele plaats krijgen in het (beroepsmatig) handelen, in het functioneren van organisatie(s) of in de structuur van de gezondheidszorg. Hierin worden bevorderende en belemmerende factoren bij toepassing van de aanbevelingen benoemd.

Dit implementatieplan is opgesteld ter bevordering van de kwaliteitsstandaard Organisatie van wondzorg in Nederland. Voor het opstellen van dit plan is een inventarisatie gedaan van de mogelijk bevorderende en belemmerende factoren voor het naleven van de aanbevelingen. Daarbij heeft de werkgroep een advies uitgebracht over het tijdspad voor implementatie, de daarvoor benodigde randvoorwaarden en de acties die door verschillende partijen ondernomen dienen te worden.

Werkwijze

De werkgroep heeft per aanbeveling geïnventariseerd:

per wanneer de aanbeveling geïmplementeerd moet kunnen zijn;
de verwachte impact van implementatie van de aanbeveling op de zorgkosten;
randvoorwaarden om de aanbeveling te kunnen implementeren;
mogelijke barrières om de aanbeveling te kunnen implementeren;
mogelijke acties om de implementatie van de aanbeveling te bevorderen;
verantwoordelijke partij voor de te ondernemen acties.

Voor iedere aanbevelingen is nagedacht over de hierboven genoemde punten. Echter niet voor iedere aanbeveling kon ieder punt worden beantwoord. Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen sterk geformuleerde aanbevelingen en zwak geformuleerde aanbevelingen. In het eerste geval doet de werkgroep een duidelijke uitspraak over iets dat zeker wel of zeker niet gedaan moet worden. In het tweede geval wordt de aanbeveling minder zeker gesteld (bijvoorbeeld “Overweeg om …”) en wordt dus meer ruimte gelaten voor alternatieve opties. Voor sterk geformuleerde aanbevelingen zijn bovengenoemde punten in principe meer uitgewerkt dan voor de zwak geformuleerde aanbevelingen.

Aanbevelingen

Aanbeveling	Tijdspad voor implementatie: <1 jaar, 1 tot 3 jaar of >3 jaar	Verwacht effect op kosten	Randvoorwaarden voor implementatie (binnen aangegeven tijdspad)	Mogelijke barrières voor implementatie¹	Te ondernemen acties voor implementatie²	Verantwoordelijken voor acties³
Volg de aandoeningsspecifieke medisch-specialistische richtlijn(en) of NHG-standaard(en) voor de zorg voor een wond waarvan de diagnose of het onderliggend lijden bekend is	<1 jaar	Geen, is standaardzorg	Geen extra randvoorwaarden voor implementatie aangezien het standaardzorg is	Voldoende kennis van medisch-specialistische richtlijnen en/of NHG-standaarden over wondzorg. Mogelijk conflicterende verwijstermijnen richtlijn Diabetische Voet en Ulcus Cruris	Geen	Zorgverleners
Bepaal welke wondzorgcategorie van toepassing is op de patiënt die zich met een wond presenteert en leg dit vast in het patiëntendossier	<1 jaar	Geen. Eerdere verwijzing van 1e lijn naar een expertteam, eerdere melding van een wond door cliënten aan een bij de zorg betrokken zorgverlener/geen onnodige verwijzing en/of eerdere verwijzing naar expertteam waardoor snellere wondgenezing	Kennis van de kwaliteitsstandaard waarin de wondzorgcategorieën beschreven staan	Implementatie van en voldoende kennis over de kwaliteitsstandaard. Conflicterende verwijstermijn NHG-standaard	Goede implementatie van de kwaliteitsstandaard en goede toelichting	Zorgverleners
Verleen basiswondzorg met een passend beleid aan de patiënt met een wond zonder bekend onderliggend lijden en een te verwachten ongecompliceerde genezingstendens (aantoonbaar) gedurende maximaal drie weken*	<1 jaar	Verlaging van de kosten doordat er minder patiëntdelay optreedt	Kennis van de kwaliteitsstandaard en kennis van wat onder basiswondzorg wordt verstaan. Tevens dient de 3 weken termijn gehandhaafd te worden	Implementatie van en voldoende kennis over de kwaliteitsstandaard	Goede implementatie van de kwaliteitsstandaard en goede toelichting, Indicatoren?	Zorgverleners
Verwijs de patiënt binnen maximaal drie weken* naar een expertteam indien de situatie verslechtert of de verwachte genezing(stendens) niet aantoonbaar is	1 tot 3 jaar	Uiteindelijk een kostendaling omdat patiënten met een wond sneller op de juiste plek voor de juiste behandeling terecht zullen komen	Er dient een expertteam met regiebehandelaar aangesteld te worden. Tevens dienen duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen zorgverleners in eerste en tweede lijn. Ook dienen er mogelijkheden te zijn voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Samenwerkingsafspraken tussen zorgverleners; mogelijkheden voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Aanstellen expertteam met regiebehandelaar	Zorgverleners, zowel eerste als tweede lijn
Stel voor de eerste drie weken een diagnose en behandelplan op in overleg met de patiënt die zich presenteert met een wond, leg dit vast in het patiëntendossier en start met basiswondzorg	<1 jaar	Geen, standaardzorg	Geen extra randvoorwaarden voor implementatie aangezien het standaardzorg is	Implementatie van en voldoende kennis over de kwaliteitsstandaard	Goede implementatie van de kwaliteitsstandaard en goede toelichting	Zorgverlener/huisarts
Volg de aandoeningsspecifieke medisch-specialistische richtlijn(en) of NHG-standaard(en) voor het opstellen van een behandelplan indien onderliggend lijden bekend is maar de wond naar verwachting ongecompliceerd binnen drie weken geneest	<1 jaar	Geen, standaardzorg	Geen extra randvoorwaarden voor implementatie aangezien het standaardzorg is	Voldoende kennis van medisch-specialistische richtlijnen en/of NHG-standaarden over wondzorg	Geen	Zorgverleners
Beoordeel meetbaar en reproduceerbaar gedurende de eerste drie weken ten minste wekelijks of de wond met behulp van het behandelplan op basis van de diagnose volgens de verwachting geneest	<1 jaar	Geen	Mogelijkheden (tijd en middelen) voor het aantoonbaar en meetbaar bepalen of de wond voldoende geneest	Tijd en expertise	Goede implementatie van de kwaliteitsstandaard en goede toelichting	Huisarts (als verantwoordelijke)
Verwijs naar een expertteam indien de aantoonbare genezingstendens onvoldoende is en de wond niet binnen drie weken* geneest	1 tot 3 jaar	Uiteindelijk een kostendaling omdat patiënten met een wond sneller op de juiste plek voor de juiste behandeling terecht zullen komen	Er dient een expertteam met regiebehandelaar aangesteld te worden. Tevens dienen duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen zorgverleners in eerste en tweede lijn. Ook dienen er mogelijkheden te zijn voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Samenwerkingsafspraken tussen zorgverleners; mogelijkheden voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Aanstellen expertteam met regiebehandelaar	Zorgverleners, zowel eerste als tweede lijn
Geef mondeling en/of schriftelijke informatie en adviezen aan de patiënt en duidelijke instructie aan diens directe verzorgers/verpleegkundigen over hoe om te gaan met de wond met als doel wondgenezing te bespoedigen	<1 jaar	Geen, standaardzorg	Geen extra randvoorwaarden voor implementatie aangezien het standaardzorg is. Echter, digitale overdracht is zeer gewenst		Geen	Zorgverleners
Richt een regionaal expertteam met een regiebehandelaar op. Leg duidelijk de taken en verantwoordelijkheden vast, alsmede regionale afspraken over verwijzen	1 tot 3 jaar	Uiteindelijk een kostendaling omdat patiënten met een wond sneller op de juiste plek voor de juiste behandeling terecht zullen komen. Het expertteam hoeft geen fysieke (nog niet bestaande) plek in te nemen	Er dient een regionaal expertteam met regiebehandelaar aangesteld te worden. Tevens dienen duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen zorgverleners in eerste en tweede lijn. Ook dienen er mogelijkheden te zijn voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Samenwerkingsafspraken tussen zorgverleners; mogelijkheden voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Aanstellen expertteam met regiebehandelaar en een duidelijk toegangsloket	Zorgverleners, zowel eerste als tweede lijn
Het expertteam dient te voldoen aan	1 tot 3 jaar	Uiteindelijk een kostendaling omdat patiënten met een wond sneller op de juiste plek voor de juiste behandeling terecht zullen komen. Het expertteam hoeft geen fysieke (nog niet bestaande) plek in te nemen	Er dient een regionaal expertteam met regiebehandelaar aangesteld te worden. Tevens dienen duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen zorgverleners in eerste en tweede lijn. Ook dienen er mogelijkheden te zijn voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Samenwerkingsafspraken tussen zorgverleners; mogelijkheden voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Aanstellen expertteam met regiebehandelaar en een duidelijk toegangsloket.	Zorgverleners, zowel eerste als tweede lijn.
De regiebehandelaar draagt zorg voor de volgende taken	1 tot 3 jaar	Uiteindelijk een kostendaling omdat patiënten met een wond sneller op de juiste plek voor de juiste behandeling terecht zullen komen. Het expertteam hoeft geen fysieke (nog niet bestaande) plek in te nemen	Er dient een regionaal expertteam met regiebehandelaar aangesteld te worden. Tevens dienen duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen zorgverleners in eerste en tweede lijn. Ook dienen er mogelijkheden te zijn voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Samenwerkingsafspraken tussen zorgverleners; mogelijkheden voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Aanstellen expertteam met regiebehandelaar en een duidelijk toegangsloket	Zorgverleners, zowel eerste als tweede lijn
Indien sprake is van wondzorgcategorie IV: zorg voor een snelle analyse van het spoedeisende probleem en voor de juiste behandeling conform bestaande richtlijnen	<1 jaar	Geen, standaardzorg	Geen extra randvoorwaarden voor implementatie aangezien het standaardzorg is	Voldoende kennis van medisch-specialistische richtlijnen en/of NHG-standaarden over wondzorg	Geen	Zorgverleners
Beschrijf, in de regio waar wondzorg wordt geleverd, duidelijk hoe reis voor de patiënt er concreet uitziet	<1 jaar	Geen			Geen	Zorgverleners
Neem (aandoeningsspecifieke) preventieve maatregelen ter voorkoming van een recidief en volg daarvoor de aandoeningsspecifieke richtlijnen	< 1 jaar	Geen, standaardzorg	Geen extra randvoorwaarden voor implementatie aangezien het standaardzorg is	Voldoende kennis van medisch-specialistische richtlijnen en/of NHG-standaarden over preventieve maatregelen	Geen	Zorgverleners
Waarborg dat de regiebehandelaar aan de volgende eisen voldoet	1 tot 3 jaar	Uiteindelijk een kostendaling omdat patiënten met een wond sneller op de juiste plek voor de juiste behandeling terecht zullen komen en door de gehele keten één aanspreekpunt hebben die zorg draagt voor efficiënte overdracht en zorg	Er dient een regionaal expertteam met regiebehandelaar aangesteld te worden. Tevens dienen duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen zorgverleners in eerste en tweede lijn. De regiebehandelaar is verantwoordelijk voor een aantal taken beschreven in de kwaliteitsstandaard	Samenwerkingsafspraken tussen zorgverleners; mogelijkheden voor meetbare, aantoonbare inschatting van de genezing van de wond	Aanstellen expertteam met regiebehandelaar en een duidelijk toegangsloket	Zorgverleners
Alle professionals betrokken bij wondzorg zijn opgenomen in de wet BIG, of werken onder directe supervisie van een in de wet BIG-opgenomen professional. De in de Wet BIG-opgenomen professionals voldoen aan genoemde competenties, bij- en nascholingseisen en praktijkuren	<1 jaar	Geen, huidige erkende beroepsopleidingen	Geen	Voldoende kennis van medisch-specialistische richtlijnen en/of NHG-standaarden over wondzorg	Goede implementatie van de kwaliteitsstandaard en goede toelichting	Zorgverleners
De wetenschappelijke en beroepsverenigingen wordt aanbevolen bij- en nascholingseisen op het gebied van wondzorg uit te werken. EWMA-curricula kunnen hierbij als basis dienen	1 tot 3 jaar	Geen	Opnemen van Curricula in bestaande opleidingen	Financiering	Overleg met bestaande (beroeps)opleidingen voor implementatie in huidige opleidingen	Wetenschappelijke en beroepsverenigingen, beroepsopleidingen
Aangeraden wordt te starten met een landelijk project voor het meten van kwaliteit van wondzorg waarbij onderzocht wordt of onderstaande indicatoren over wondzorg te registreren zijn op basis van al geregistreerde (declaratie)gegevens zodat dit niet leidt tot een verhoogde registratielast	1 tot 3 jaar	Geen, gaat om al bestaande registraties	Inzicht in welke registraties er lopen, wie eigenaar is en welke data geregistreerd wordt voor welke doeleinden	Gefinancierd door SKMS	Goede implementatie van de kwaliteitsstandaard en goede toelichting	Wetenschappelijke en beroepsverenigingen
Sluit aan bij bestaande landelijke kwaliteitsregistraties van onderliggende diagnosen	1 tot 3 jaar	Geen, gaat om al bestaande registraties	Inzicht in welke registraties er lopen, wie eigenaar is en welke data geregistreerd wordt voor welke doeleinden	Geen	Goede implementatie van de kwaliteitsstandaard en goede toelichting	Wetenschappelijke en beroepsverenigingen
Geef invulling aan de bekostiging van multidisciplinaire, gespecialiseerde wondzorg door relevante partijen hierover in gesprek te laten gaan en gezamenlijk tot een financieringsstructuur te komen. De werkgroep adviseert hierbij het integraal tarief in overweging te nemen	1 tot 3 jaar	Geen financiële barrières meer voor wondzorg op de juiste plek. Uiteindelijk dus een kostendaling	Er dienen duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen zorgverleners in eerste en tweede lijn. Ook dienen er mogelijkheden te zijn voor proces- en uitkomstindicatoren	Samenwerkingsafspraken tussen zorgverleners. Implementatie van en voldoende kennis over de kwaliteitsstandaard en wondzorg- categorieën	Overleg met (lokale) stakeholders en ZN, VWS, NZa, zorgverzekeraars	ZN, VWS, NZa, zorgverzekeraars, wetenschappelijke en beroepsverenigingen

¹Barrières kunnen zich bevinden op het niveau van de professional, op het niveau van de organisatie (het ziekenhuis) of op het niveau van het systeem (buiten het ziekenhuis). Denk bijvoorbeeld aan onenigheid in het land met betrekking tot de aanbeveling, onvoldoende motivatie of kennis bij de specialist, onvoldoende faciliteiten of personeel, nodige concentratie van zorg, kosten, slechte samenwerking tussen disciplines, nodige taakherschikking, et cetera.

² Denk aan acties die noodzakelijk zijn voor implementatie, maar ook acties die mogelijk zijn om de implementatie te bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan controleren aanbeveling tijdens kwaliteitsvisitatie, publicatie van de richtlijn, ontwikkelen van implementatietools, informeren van ziekenhuisbestuurders, regelen van goede vergoeding voor een bepaald type behandeling, maken van samenwerkingsafspraken.

³ Wie de verantwoordelijkheden draagt voor implementatie van de aanbevelingen, zal tevens afhankelijk zijn van het niveau waarop zich barrières bevinden. Barrières op het niveau van de professional zullen vaak opgelost moeten worden door de beroepsvereniging. Barrières op het niveau van de organisatie zullen vaak onder verantwoordelijkheid van de ziekenhuisbestuurders vallen. Bij het oplossen van barrières op het niveau van het systeem zijn ook andere partijen, zoals de NZA en zorgverzekeraars, van belang.

Impact op zorgkosten

Over de zorgkosten dienen lokale afspraken gemaakt te worden met betrokken partijen.

Te ondernemen acties per partij

Hieronder wordt per partij toegelicht welke acties zij kunnen ondernemen om de implementatie van de kwaliteitsstandaard te bevorderen.

Wetenschappelijke verenigingen/partijen betrokken bij wondzorg

Bekend maken van de kwaliteitsstandaard onder de leden.
Publiciteit voor de kwaliteitsstandaard maken door over de kwaliteitsstandaard te publiceren in tijdschriften en te vertellen op congressen.
Ontwikkelen van gerichte bijscholing/trainingen.
Ontwikkelen en aanpassen van patiënteninformatie.
Controleren van de toepassing van de aanbevelingen middels audits en de kwaliteitsvisitatie.
Gezamenlijk afspraken maken over en opstarten van continu modulair onderhoud van de kwaliteitsstandaard.

De lokale vakgroepen/individuele medisch professionals

Het bespreken van de aanbevelingen in de vakgroepsvergadering en lokale werkgroepen.
Het volgen van bijscholing die bij deze kwaliteitsstandaard ontwikkeld gaat worden.
Aanpassen lokale patiënteninformatie op grond van de materialen die door de verenigingen beschikbaar gesteld zullen worden.
Afstemmen en afspraken maken met andere betrokken disciplines om de toepassing van de aanbevelingen in de praktijk te borgen.

De systeemstakeholders (onder andere zorgverzekeraars, (koepelorganisaties van) ziekenhuisbestuurders, IGZ)

Ten aanzien van de financiering van de keten voor wondzorg wordt van het bestuur van de ziekenhuizen verwacht dat zij bereid zijn lokale afspraken te maken (zie hierboven bij impact op zorgkosten) om de aanbevelingen in deze kwaliteitsstandaard te kunnen implementeren. Daarnaast wordt van de bestuurders verwacht dat zij bij de betrokken medisch professionals nagaan op welke wijze zij kennis hebben genomen van de nieuwe kwaliteitsstandaard en deze toepassen in de praktijk.

Patiëntenfederatie Nederland

Bekend maken van de kwaliteitsstandaard en bijbehorende patiënteninformatie bij patiënt(vereniging)en.

Het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten

Toevoegen van de kwaliteitsstandaard aan richtlijnendatabase. Daarbij opnemen van dit implementatieplan op een voor alle partijen goed te vinden plaats.