Verslag invitational conference

2 april 2013 – Domus Medica Utrecht

 

Aanwezig: Van den Hoogen (KNO), Schalij-Delfos (NOG), Zuidgeest (VBTGG), Lamers (ZKN), Middelweerd (ZKN), Duijndam (ZKN), Keuter (IGZ), den Ouden (IGZ), Rippen (Kind en Ziekenhuis), Lansen (NVvK), Wijnen (NVvH), van der Steeg (NVvH), Benders (NVK), van Samkar (NVA/ZKN), Nooijen (NVA), Staals (NVA), Vermeulen (NVA), Vernooij (NVA), Kuijper (NVA), Vlot (NVA), Stevens (NVA), Gonzales Cantele (NVA), Smeulers (NVA), Bokhorst (NVA), v.d. Werf (NVA), Leereveld (KiMS), Molenbuur (NVA, voorzitter), Ploegmakers (KiMS)

 

Afgemeld/afwezig: NOV, NVU (schriftelijke input ontvangen), NVPC, NVVC, NVZ, NVIC, ZN, NFU (schriftelijk)

 

1. Iedereen wordt welkom geheten door de voorzitter en er wordt een kennismakingsronde gemaakt.

 

2. Molenbuur geeft een toelichting op het richtlijnontwikkeltraject, de aanleiding voor de richtlijn en het doel van deze bijeenkomst. Er is reeds een lange geschiedenis van afspraken en standpunten over kinderanesthesie. Nu zullen wij een multidisciplinaire richtlijn maken, die in principe ‘boven’ verenigingsstandpunten gaat op die punten waar de richtlijn een uitspraak over doet. Het doel van de bijeenkomst van 2 april is te inventariseren waar een brede groep betrokkenen vindt dat de richtlijn precies over moet gaan (knelpunten). In totaal zullen er tien knelpunten gekozen worden die door de werkgroep in uitgangsvragen worden vertaald. Deze uitgangsvragen worden vervolgens in de richtlijn beantwoord.

 

3. Aan alle aanwezigen wordt gevraagd welke knelpunten zij op dit moment ervaren ten aanzien van anesthesie bij kinderen. Onderstaand een opsomming van genoemde knelpunten en overige opmerkingen:

• IGZ geeft aan dat het op dit moment onduidelijk is welke anesthesiologische zorg nodig is voor jonge kinderen met complexe aandoeningen. Zij krijgen meldingen binnen waarbij zaken mis zijn gegaan maar het onduidelijk is waar dat door komt. Over het algemeen zijn er twee basisoorzaken te noemen:
  • systeem en organisatie;
  • bekwaamheid.
• er is geen professionele standaard ter beschikking om op terug te vallen;
• het is onduidelijk wie voldoende kennis en deskundigheid heeft om anesthesie bij kinderen te geven. Definities voor bekwaamheid en deskundigheid ontbreken;
• kinderen zijn geen kleine volwassenen (fysiologisch) gezien, hier hoort het handelen en de medicatie op aangepast te worden. Onduidelijk is soms ‘hoe’;
• er is weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar anesthesie bij kinderen;
• het is onduidelijk wat verantwoorde zorg is voor kinderen op specifieke locaties. Hier wordt over opgemerkt dat het belangrijker is om te kijken naar welke faciliteiten aanwezig zijn in plaats van het type instelling;
• welke kinderen van welke leeftijd kun je waar opereren? Hierbij kan een afweging worden gemaakt op basis van leeftijd, ASA classificatie en het type chirurgie;
• wanneer is een anesthesioloog deskundig én vertrouwd met kinderanesthesie, ook in het kader van opleidingen/fellowships tot kinderanesthesioloog (nu nog geen specialisme, wel aandachtsgebied);
  • het gaat ook om een dedicated kinder-operatieteam (inclusief anesthesiemedewerker).
• het eigen handelen moet geëvalueerd kunnen worden, wellicht is een landelijke benchmark complicatieregistratie nodig;
• de leeftijd van een kind dat in de periferie wordt geopereerd zou dichter bij 1 jaar dan bij 6 weken moeten liggen;
• voor geretardeerde kinderen kan niet alleen op de kalenderleeftijd gevaren worden, de ontwikkelingsleeftijd en het gewicht zijn ook belangrijk (geldt ook voor andere syndromen en beperkingen);
• het is belangrijk de zorg zo kindvriendelijk mogelijk te organiseren;
• er is een wildgroei aan tandanesthesiologie (voor angstige patiënten) terwijl het onduidelijk is hoe de kwaliteit van deze behandeling is op verschillende locaties;
• welke criteria kunnen gesteld worden voor dagbehandeling? En welke anesthetica zijn daarvoor geschikt;
• wellicht kunnen (bijna)incidenten voorkomen worden door meer multidisciplinair (met de kinderarts) samen te werken;
• het is belangrijk te achterhalen waar wij het precies over hebben. Hoeveel kinderanesthesie wordt er gedaan in Nederland, op welke locaties en voor welk soort operaties;
• het is nu onduidelijk of kinderen wel of niet voor de eerste verjaardag geopereerd kunnen/mogen/moeten worden in verband met neurotoxiciteit. Hier zou in ieder geval betere voorlichting over moeten komen zodat het belang van de operatie door de ouders kan worden afgewogen tegen het risico op neurotoxiciteit. Het gaat uiteindelijk over de kwaliteit van leven van het kind;
• de preoperatieve informatie is niet altijd compleet. Het moet duidelijk zijn of het kind iets onder de leden heeft. De indicatie zou multidisciplinair gesteld moeten worden.

 

Overige opmerkingen:

• de werkgroep zal bekijken of er met de IGZ afspraken gemaakt kunnen worden over inzage en/of analyse van de meldingen;
• mogelijk bieden volumenormen een oplossing voor het ‘deskundig en bekwaam’-knelpunt;
• kindvriendelijkheid moet een belangrijk thema zijn in de richtlijn, het zijn geen ‘kleine’ volwassenen (checklist?) en moeten op een andere manier benaderd worden;
• de NVK en SKA zijn bezig met het verzamelen van casuïstiek over perioperatieve cerebrale problematiek bij neonaten en stellen hierover adviezen op;
• het is belangrijk dat de richtlijn straks goed (multidisciplinair) implementeert en wordt geïntegreerd in het kwaliteitsbeleid van de vereniging. Vanaf het begin moet rekening gehouden worden haalbaarheid en draagvlak;
• betrek ook neurochirurgen, anesthesiemedewerkers en recoveryverpleegkundigen.
• de gevolgen van de richtlijn zouden in kaart moeten worden gebracht door middel van een budget impact analyse;
• de aanwezigen benadrukken dat de werkgroep, bij het formuleren van de aanbevelingen, rekening moet houden met een balans tussen veiligheid en mogelijkheden in specifieke settings. Eigen risico-inschatting over wat verantwoord is moet mogelijk blijven;
• daarnaast wordt genoemd dat concentratie soms nodig kan zijn maar dat teveel concentratie te weinig spreiding geeft van expertise waardoor de kwaliteit van acute zorg bij kinderen achteruit kan gaan;
• op voorhand mag niet gezegd worden dat kinderen niet in een ZBC thuishoren. Dergelijke uitspraken horen goed beargumenteerd te worden, liefst evidence based;
• het is belangrijk een balans te zoeken tussen grote veiligheidsmaatregelen en de belemmeringen voor het snijdende vak;
• er moet rekening gehouden worden met de complexiteit van de ingreep. Voor de meeste tandheelkundige ingrepen, ook bij jonge kinderen, is bijvoorbeeld geen IC nodig;
• er moet gewaakt worden voor de Randstad-gedachte: geografische spreiding blijft nodig;
• als je bekwaam bent, zou je ook bevoegd moeten zijn.

 

4. Afsluiting

Iedereen wordt hartelijk bedankt voor zijn aanwezigheid en waardevolle input. De genodigde verenigingen zullen allemaal weer gevraagd worden voor de commentaarfase. Indien nodig wordt er ook tijdens de ontwikkelfase van de richtlijn contact gezocht.

 

Samenstelling werkgroep

De werkgroep bestaat uit maximaal tien personen en wordt als volgt samengesteld:

NVA	Voorzitter* Anesthesioloog met aandachtsgebied kinderen, werkzaam in perifere kliniek; Anesthesioloog met aandachtsgebied kinderen, werkzaam in perifere kliniek; Anesthesioloog met aandachtsgebied kinderen, werkzaam in kindercentrum; Anesthesioloog werkzaam als kinder-intensivist
NVK	Neonatoloog Algemeen kinderarts
NVvH	Chirurg gespecialiseerd in Kinderchirurgie
Kind en Ziekenhuis	Afgevaardigde
KNO	KNO-arts met aandachtsgebied kinderen