Implementatieplan

Inleiding

Dit plan is opgesteld ter bevordering van de implementatie van de richtlijn lichen sclerosus. Voor het opstellen van dit plan is een inventarisatie gedaan van de mogelijk bevorderende en belemmerende factoren voor het naleven van de aanbevelingen. Daarbij heeft de richtlijnwerkgroep een advies uitgebracht over het tijdspad voor implementatie, de daarvoor benodigde randvoorwaarden en de acties die door verschillende partijen ondernomen dienen te worden

 

Werkwijze

Om tot dit plan te komen heeft de werkgroep per aanbeveling in de richtlijn nagedacht over:

• Het tijdstip per wanneer de aanbeveling de implementatie gerealiseerd zou moeten zijn;
• De verwachtte impact van implementatie van de aanbeveling op de zorgkosten;
• Randvoorwaarden om de aanbeveling te kunnen implementeren;
• Mogelijk barrières om de aanbeveling te kunnen implementeren;
• Mogelijke acties om de implementatie van de aanbeveling te bevorderen;
• Welke partijen aan zet zijn.

Lezers van dit implementatieplan dienen rekening te houden met het feit dat er verschillen zijn tussen ‘sterke aanbevelingen’ en ‘zwakke aanbevelingen’. In het eerste geval doet de richtlijncommissie een duidelijke uitspraak over iets dat wel of niet gedaan moet worden. In het tweede geval wordt de aanbeveling minder zeker gesteld en spreekt de werkgroep haar voorkeur of advies uit, maar laat zij meer ruimte voor alternatieven. Een reden hiervoor is bijvoorbeeld dat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is om de aanbeveling te onderbouwen. Een zwakke aanbeveling is te herkennen aan de formulering en begint bijvoorbeeld met ‘Overweeg om…’. Zowel voor de sterke als voor de zwakke aanbevelingen heeft de werkgroep nagedacht over de implementatie. Alleen voor sterk geformuleerde aanbevelingen worden implementatietermijnen gegeven.

 

 Implementatietermijnen

Voor de volgende aanbevelingen geldt dat implementatie op korte termijn gerealiseerd zouden moeten worden. In de meeste gevallen geldt hiervoor de termijn van 1-3 jaar. In onderstaande aanbeveling is dat 1 jaar.

 

Aanbeveling	Toelichting
Onderhoudsbehandeling
Wij bevelen onderhoudsbehandeling van 1-4 keer per week met sterk tot zeer sterk (klasse 3-4) werkende corticosteroïd zalf aan bij patiënten met anogenitale LS.	In tegenstelling tot eerdere aanbevelingen wordt in de nieuwe richtlijn gezien de chroniciteit van de ziekte en het risico op anatomische veranderingen en maligne ontaarding, levenslange onderhoudstherapie aanbevolen. Het is belangrijk dat dit advies actief wordt verspreid onder dermatologen, gynaecologen, urologen en huisartsen.

 

Voor sommige aanbevelingen geldt echter dat zij niet direct overal kunnen worden ingevoerd, bijvoorbeeld vanwege een gebrek aan middelen, expertise of de juiste organisatievormen. In sommige gevallen dient ook rekening te worden gehouden met een leercurve. Daarnaast kan de aanwezigheid van personeel of faciliteiten of de afstemming tussen professionals een belemmering zijn om de aanbevelingen op korte termijn in te voeren. Voor de volgende aanbevelingen geldt daarom een implementatietermijn van één tot drie jaar:

 

Aanbeveling	Toelichting
Chirurgie bij mannen
Verwijs mannelijke patiënten met LS en seksuele problemen naar een uroloog-seksuoloog of seksuoloog.	Het is belangrijk dat behandelaars van patiënten met LS inventariseren welke uroloog-seksuologen en seksuologen er in de regio werkzaam zijn en waar patiënten naar verwezen kunnen worden.
Chirurgie bij vrouwen
Bij chirurgisch ingrijpen dient een preoperatief consult bij een seksuoloog NVVS en/of geregistreerd bekkenfysiotherapeut plaats te vinden.	Dit preoperatieve consult kan helpen bij het in kaart brengen van mogelijk seksuologische problemen, zoals bekkenhypertonie, die invloed hebben op de kans van slagen en de keuze voor het wel of niet uitvoeren van een operatie.
Overige therapie
Bij patiënten met cutane lichen sclerosus die zeer uitgebreid is of die niet of onvoldoende reageert op behandeling met corticosteroïden of tacrolimus, kan lichttherapie overwogen worden.	Lichttherapie wordt ingezet als behandeling voor cutane LS. Omdat in de vorige versie van deze richtlijn alleen anogenitale LS werd beschreven ontbrak deze aanbeveling.
Behandeling bij kinderen
Bij circumcisie vanwege een phimosis wordt histologisch onderzoek aanbevolen.	Er worden veel circumcisies bij phimosis uitgevoerd zonder dat er histologisch onderzoek wordt gedaan. Het implementeren van deze aanbeveling zal ervoor zorgen dat de diagnose LS bij jongens vaker gesteld wordt. Omdat de ziekte chronisch van aard is, is het belangrijk dat deze groep in kaart wordt gebracht zodat terugkerende ziekte vroeg herkend en behandeld kan worden.

 

Impact op zorgkosten

Veel aanbevelingen brengen geen of nauwelijks gevolgen met zich mee voor de zorgkosten. Een aantal aanbevelingen doet dit echter wel. In onderstaande tabel wordt per module beschreven welke aanbevelingen volgens de richtlijncommissie een belangrijk effect met zich meebrengen op de zorgkosten en welk effect dit is.

 

Aanbeveling	Toelichting
Onderhoudsbehandeling
Wij bevelen onderhoudsbehandeling van 1-4 keer per week met sterk tot zeer sterk (klasse 3-4) werkende corticosteroïd zalf aan bij patiënten met anogenitale LS.	Mogelijk kostenstijgend door toenemende zorgvraag. Mogelijk kostenreducerend wegens voorkomen van verergering van de ziekte en/of maligne ontaarding.
Chirurgie bij mannen
Verwijs mannelijke patiënten met LS en seksuele problemen naar een uroloog-seksuoloog of seksuoloog.	Kostenstijgend voor de patiënt aangezien seksuologische zorg niet vanuit de basisverzekering vergoed wordt.
Chirurgie bij vrouwen
Bij chirurgisch ingrijpen dient een preoperatief consult bij een seksuoloog NVVS en/of geregistreerd bekkenfysiotherapeut plaats te vinden.	Kostenstijgend voor de patiënt aangezien seksuologische zorg niet vanuit de basisverzekering vergoed wordt. Mogelijk kostendalend omdat niet-noodzakelijke ingrepen worden voorkomen.
Overige therapie
Bij patiënten met cutane lichen sclerosus die zeer uitgebreid is of die niet of onvoldoende reageert op behandeling met corticosteroïden of tacrolimus, kan lichttherapie overwogen worden.	Mogelijk kostenstijgend omdat de verspreiding van deze richtlijn zal zorgen voor meer bekendheid over het gebruik van lichttherapie bij LS.
Behandeling bij kinderen
Bij circumcisie vanwege een phimosis wordt histologisch onderzoek aanbevolen.	Kostenstijgend omdat er meer biopsieën worden verricht. Mogelijk kostenreducerend omdat patiënten onder controle blijven en terugkerende ziekte eerder wordt herkend en adequaat kan worden behandeld.

 

Te ondernemen acties per partij

Hieronder wordt per partij toegelicht welke acties zij volgens de richtlijncommissie zouden moeten ondernemen om de implementatie van de richtlijn te bevorderen.

 

Alle direct betrokken wetenschappelijk verenigingen/beroepsorganisaties (NHG, NVDV, NVFB, NVK, NVOG, NVU, NVVS, NVvVP, NVZA en V&VN) bekend maken van de richtlijn onder de leden;

• publiciteit voor de richtlijn maken door over de richtlijn te publiceren in tijdschriften en te vertellen op congressen;
• verzorgen van (bij)scholing en training om ervoor te zorgen dat de gewenste expertise geleverd kan worden voor het naleven van de richtlijn;
• controleren van de toepassing van de aanbevelingen middels audits en de kwaliteitsvisitatie;

 

Initiatiefnemende wetenschappelijke vereniging (NVDV)

• bekend maken van de richtlijn onder de andere betrokken wetenschappelijke – en beroepsverenigingen.

 

De lokale vakgroepen/individuele medisch professionals

• het bespreken van de aanbevelingen in de vakgroepsvergadering en lokale werkgroepen;
• het afstemmen van lokale protocollen op de aanbevelingen in de richtlijn;
• aanpassen lokale patiënteninformatie op grond van de materialen die door de verenigingen beschikbaar gesteld zullen worden;
• afstemmen en afspraken maken met andere betrokken disciplines om de toepassing van de aanbevelingen in de praktijk te borgen;

 

De systeemstakeholders (onder andere zorgverzekeraars, NZA, (koepelorganisaties van) ziekenhuisbestuurders, IGZ)

Van zorgverzekeraars wordt verwacht dat zij fer mede toezien op implementatie van de zorg die in deze richtlijn wordt aanbevolen. Over het algemeen is het waarschijnlijk dat noodzakelijke investeringen voor de baat uit gaan. De ‘sterk geformuleerde aanbevelingen’ in deze richtlijn kunnen, na verloop van de aangegeven implementatietermijnen door zorgverzekeraars worden gebruikt voor de inkoop van zorg.

 

Wetenschappers en subsidieverstrekkers

Onderzoek initiëren naar de kennislacunes.

 

Het Kennisinstituut van Medisch Specialisten

Toevoegen van richtlijn aan richtlijnendatabase. Opnemen van dit implementatieplan op een voor alle partijen goed te vinden plaats.