Implementatieplan

Dit implementatieplan is opgesteld ter bevordering van de implementatie van de richtlijn stemklachten bij volwassenen. Voor het opstellen van dit plan is een inventarisatie gedaan van de mogelijk bevorderende en belemmerende factoren voor het naleven van de aanbevelingen. Daarbij heeft de richtlijncommissie een advies uitgebracht over het tijdspad voor implementatie, de daarvoor benodigde randvoorwaarden en de acties die door verschillende partijen ondernomen dienen te worden.

 

Werkwijze

De werkgroep heeft per aanbeveling geïnventariseerd:

• ­Per wanneer de aanbeveling overal geïmplementeerd moet kunnen zijn;
• ­De verwachtte impact van implementatie van de aanbeveling op de zorgkosten;
• ­Randvoorwaarden om de aanbeveling te kunnen implementeren;
• ­Mogelijk barrières om de aanbeveling te kunnen implementeren;
• ­Mogelijke acties om de implementatie van de aanbeveling te bevorderen;
• ­Verantwoordelijke partij voor de te ondernemen acties.

 

Voor iedere aanbeveling is nagedacht over de hierboven genoemde punten. Echter niet voor iedere aanbeveling kon ieder punt worden beantwoord. Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen “sterk geformuleerde aanbevelingen” en “zwak geformuleerde aanbevelingen”. In het eerste geval doet de richtlijncommissie een duidelijke uitspraak over iets dat zeker wel of zeker niet gedaan moet worden. In het tweede geval wordt de aanbeveling minder zeker gesteld (bijvoorbeeld “Overweeg om …”) en wordt dus meer ruimte gelaten voor alternatieve opties. Voor “sterk geformuleerde aanbevelingen” zijn bovengenoemde punten in principe meer uitgewerkt dan voor de “zwak geformuleerde aanbevelingen”.

 

Implementatietermijnen

Voor “sterk geformuleerde aanbevelingen” geldt dat zij zo spoedig mogelijk geïmplementeerd dienen te worden. Voor de meeste “sterk geformuleerde aanbevelingen” betekent dat dat zij komend jaar direct geïmplementeerd moeten worden en dat per november 2016 dus iedereen aan deze aanbevelingen dient te voldoen. Veel aanbevelingen zijn al onderdeel van de huidige praktijk en brengen daarom weinig of geen implementatieproblemen met zich mee.

 

Voor de volgende aanbevelingen dient echter een langere implementatietermijn van drie jaar aangehouden te worden, wat dus betekent dat per november 2018 iedereen aan deze aanbevelingen dient te voldoen:

 

Verricht bij patiënten met stemklachten videolaryngostroboscopie of een indirecte laryngoscopie indien daarbij een volledig overzicht van de endolarynx verkregen wordt en bespreek dit met patiënt.

 

De videolaryngostroboscopie kan achterwege worden gelaten indien de hulpvraag niet de stemverbetering betreft, maar geruststelling én de fiberoptische laryngoscopie geen afwijkingen laat zien.

 

Verricht bij voorkeur stroboscopisch onderzoek met star optiek bij patiënten met stemklachten en bespreek dit met de patiënt.

 

Verricht stroboscopisch onderzoek met digitale flexibele chip on tip endoscopie bij patiënten met stemklachten die geen star optiek kunnen verdragen en bespreek dit met de patiënt.

 

Verricht geen videolaryngostroboscopie met een flexibel fiberoptiek.

 

Het wordt aanbevolen dat KNO-arts en logopedist rechtstreeks contact hebben. Idealiter vinden onderzoek en overleg binnen één instituut plaats.

 

Leg gezamenlijk vast hoe de samenwerking tussen KNO-arts en logopedist vorm gegeven wordt.

 

Maak een geluidsopname van een korte standaardtekst, zowel voor als na interventie ter documentatie en auditieve beoordeling.

 

Bij een specifieke vraagstelling met betrekking tot de stemmogelijkheden (bijvoorbeeld professionele stem), met name betreffende  frequentieomvang of intensiteit,  is het afnemen van een fonetogram zinvol.

 

Leg in eigen praktijk een lijst aan met logopedisten die in stemtherapie gespecialiseerd zijn.

 

Bovenstaande aanbevelingen kunnen niet direct worden ingevoerd vanwege een gebrek aan middelen, expertise en/of juiste organisatie. Bij de resultaten van deze handelingen kan sprake zijn van een leercurve. Daarnaast is aanwezigheid van en afstemming tussen professionals en faciliteiten nodig om de handelingen op betrouwbare wijze te kunnen uitvoeren. De termijn van implementatie van bovenstaande aanbevelingen is daarom langer.

Impact op zorgkosten

Veel aanbevelingen brengen geen of nauwelijks gevolgen met zich mee voor de zorgkosten. Een aantal aanbevelingen doet dit echter wel. In onderstaande tabel wordt per module beschreven welke aanbevelingen een mogelijk effect met zich meebrengen op de zorgkosten en welk effect dit is.

 

Aanbeveling	Verwachtte impact op zorgkosten
-                  Verricht bij patiënten met stemklachten videolaryngostroboscopie of een indirecte laryngoscopie indien daarbij een volledig overzicht van de endolarynx verkregen wordt en bespreek dit met patiënt. De videolaryngostroboscopie kan achterwege worden gelaten indien de hulpvraag niet de stemverbetering betreft, maar geruststelling én de fiberoptische laryngoscopie geen afwijkingen laat zien. -                  Verricht bij voorkeur stroboscopisch onderzoek met star optiek bij patiënten met stemklachten en bespreek dit met de patiënt. -                  Verricht stroboscopisch onderzoek met digitale flexibele chip on tip endoscopie bij patiënten met stemklachten die geen star optiek kunnen verdragen en bespreek dit met de patiënt. -                  Verricht geen videolaryngostroboscopie met een flexibel fiberoptiek.	Deze aanbeveling betekent dat voor sommige patiënten een extra consult nodig is. Dit kan extra kosten met zich meebrengen. Bovendien vraagt het beschikbaar stellen van apparatuur voor stroboscopische beoordeling een eenmalige investering van de instelling.   In de voorgaande bekostigingssystematiek, was de vergoeding (cq normtijd), die was opgenomen voor een videolaryngostroboscopie lager dan die van een directe (fiberoptische) laryngoscopie. Dit is een evidente omissie in het systeem. In de huidige systematiek is dat formeel niet meer aan de orde, maar op veel plaatsen zijn vergoedingssystmen nog op de oude systematiek bebaseerd. Daar zou zeker lokaal voor gecorrigeerd moeten worden.
Het wordt aanbevolen dat KNO-arts en logopedist rechtstreeks contact hebben. Idealiter vinden onderzoek en overleg binnen één instituut plaats.	Het binnenhalen van een logopedist in een ziekenhuis, als dit niet het geval is, brengt mogelijk extra kosten met zich mee.
Adviseer de patiënt bij aanmelding voor logopedische stembehandeling bij de logopedist te informeren of deze in stemtherapie is gespecialiseerd.	Deze aanbeveling zou onnodige verwijzingen kunnen voorkomen en daarmee een kostenbesparend effect kunnen hebben.

 

Te ondernemen acties per partij

Hieronder wordt per partij toegelicht welke acties zij kunnen ondernemen om de implementatie van de richtlijn te bevorderen.

 

Alle direct betrokken wetenschappelijk verenigingen/beroepsorganisaties (NVKNO, NHG, NVN, NVLF, NVALT, NVAB)

• ­Bekend maken van de richtlijn onder de leden;
• ­Publiciteit voor de richtlijn maken door over de richtlijn te publiceren in tijdschriften en te vertellen op congressen;
• ­Ontwikkelen van gerichte bijscholing/trainingen, onder andere voor het verrichten van het stroboscopisch onderzoek bij patiënten met stemklachten, het beheersen van operatieve technieken, zoals een eenvoudige resectie en injectie –augmentatie, het gebruik en interpretatie van de VHI -30 vragenlijst, meten van de maximale fonatieduur en het afnemen van een fonetogram;
• ­Ontwikkelen en aanpassen van patiënteninformatie;
• ­Controleren van de toepassing van de aanbevelingen middels audits en de kwaliteitsvisitatie;
• ­Gezamenlijk afspraken maken over en opstarten van continu modulair onderhoud van de richtlijn;
• De werkgroep geeft als advies aan de NVLF om een landelijk register voor logopedisten gespecialiseerd in stemklachten op te zetten.

 

De lokale vakgroepen/individuele medisch professionals

• ­Het bespreken van de aanbevelingen in de vakgroepsvergadering en lokale werkgroepen;
• ­Het volgen van bijscholing die bij deze richtlijn ontwikkeld gaat worden;
• ­Aanpassen lokale patiënteninformatie op grond van de materialen die door de verenigingen beschikbaar gesteld zullen worden;
• ­Afstemmen en afspraken maken met andere betrokken disciplines om de toepassing van de aanbevelingen in de praktijk te borgen.

 

De systeemstakeholders (onder andere zorgverzekeraars, (koepelorganisaties van) ziekenhuisbestuurders, IGZ)

Ten aanzien van de financiering van de zorg voor patiënten met stemklachten wordt van het bestuur van de ziekenhuizen verwacht dat zij bereid zijn om de nodige investeringen te doen (zie hierboven bij impact op zorgkosten) om de aanbevelingen in deze richtlijn te kunnen implementeren. Daarnaast wordt van de bestuurders verwacht dat zij bij de betrokken medisch professionals nagaan op welke wijze zij kennis hebben genomen van de nieuwe richtlijn stemklachten en deze toepassen in de praktijk. Het verzorgen van een goed ingericht ziekenhuisinformatiesysteem kan bijdragen aan de implementatie van de aanbevelingen die betrekking hebben op de verslaglegging van lichamelijk- en aanvullend onderzoek, bijvoorbeeld het opslaan van geluidsopnames, en de terugkoppeling aan huisartsen en eventueel andere eerstelijns zorgverleners.

Van zorgverzekeraars wordt verwacht dat zij de zorg die in deze richtlijn wordt voorgeschreven zullen vergoeden. De “sterk geformuleerde aanbevelingen” in deze richtlijn kunnen, na verloop van de aangegeven implementatietermijnen door zorgverzekeraars worden gebruikt voor de inkoop van zorg.

 

Het Kennisinstituut van Medisch Specialisten

• ­Toevoegen van richtlijn aan richtlijnendatabase;
• ­Opnemen van het implementatieplan in ‘aanverwante producten’, zodat het voor alle partijen goed te vinden is;
• ­Opnemen van kennislacunes in ‘aanverwante producten’.