Kennislacunes

Er zijn nog veel kennislacunes waar het de wetenschappelijke onderbouwing voor vaktherapeutische interventies en andere lichaamsgerichte interventies betreft. Gezien het feit dat beeldende therapie en psychomotorische therapie het meest gebruikt worden als onderdeel van de traumabehandeling binnen de ggz, lijkt het aangewezen om als eerste stap met name deze therapievormen van meer empirische onderbouwing te voorzien, bij voorkeur in het kader van doelmatigheidsstudies/ kosteneffectiviteitsstudies. Een dergelijke koers sluit ook aan bij de kennislacunes genoemd in het rapport Verbetersignalement PTSS Zinnige Zorg (2020) van Zorginstituut Nederland. Cliënten geven daarin aan belang te hechten aan onderzoek naar de effectiviteit van lichaamsgerichte therapieën en beeldende therapie als aanvulling op de reguliere behandeling van PTSS.

Muziektherapie wordt binnen de traumabehandeling beperkt ingezet, maar er is wel enige wetenschappelijke evidentie, die mogelijk uitgebouwd kan worden. Voor danstherapie en dramatherapie geldt dat zowel het aanbod in de praktijk van de traumabehandeling als het onderzoek naar effectiviteit gering zijn.

Bovenstaande leidt tot een gewenste uitwerking van de volgende PICO’s:

 

Wat is de effectiviteit van psychomotorische therapie bij patiënten/cliënten met PTSS?

Populatie: Patiënten/cliënten met PTSS

Interventie: Psychomotorische therapie gericht op arousalregulatie en lichaamsbeleving (zoals Beweging in Trauma (Scheffers, 2016) en programma arousalregulatie Nissen, 2024) als add-on bij reguliere traumabehandeling

Controle: Trauma-focused interventies zoals EMDR, PE

Outcome: afname van traumasymptomen, met name hyperarousal, verlies van diagnose, afname van dissociatieve symptomen , lichaamsbeleving (interoceptive awareness, lichaamsattitude), kwaliteit van leven, maatschappelijk functioneren

 

Wat is de effectiviteit van beeldende therapie bij patiënten/cliënten met PTSS

Populatie: Patiënten/cliënten met PTSS

Interventie: Beeldende therapie als add-on bij reguliere traumabehandeling

Controle: Trauma-focused interventies zoals EMDR, PE.

Outcome: afname van symptomen, verlies van diagnose, kwaliteit van leven

 

Wat is de effectiviteit van muziektherapie bij patiënten/cliënten met PTSS en agressie/emotieregulatieproblemen

Populatie: Patiënten/cliënten met PTSS en agressie/emotieregulatieproblemen

Interventie: Muziektherapie (b.v. SMAART interventie: Short-term Music therapy Attention and Arousal Regulation Treatment, McFarlane , 2019) als add-on bij reguliere traumabehandeling

Controle:  Reguliere traumabehandeling

Outcome: afname van symptomen, verlies van diagnose, afname agressie (-problemen), kwaliteit van leven

 

 

Macfarlane, C., Masthoff, E., & Hakvoort, L. (2019). Short-Term Music Therapy Attention and Arousal Regulation Treatment (SMAART) for Prisoners with Posttraumatic Stress Disorder: A Feasibility Study. Journal of Forensic Psychology Research and Practice, 19(5), 376-392.

 

Nissen, I., van Busschbach, J. T., de Leeuw, I., Scheffers, M. (2024). Lichaamsgeoriënteerde behandeling van arousalregulatie. Hogeschool Windesheim.

 

Scheffers, M., Nissen, I., Verveld, S., van Berkel, K., Hatzmann, J., van Busschbach, J. T. (2016).

Beweging in trauma: psychomotorische therapie in de stabilisatiefase van complex trauma. Hogeschool Windesheim..