Startpagina – Behandeling van axiale spondyloartritis

Opties

Beoordeeld: 11-04-2025

Aanleiding voor het ontwikkelen van de richtlijn

Voor de diagnostiek en behandeling van axiale spondyloartritis (axSpA) was tot op heden alleen een verouderde NVR-richtlijn uit 2014 beschikbaar. Voor specifiek de behandeling van axSpA is sindsdien veel nieuwe literatuur verschenen. Daarnaast was er ook vanuit het werkveld behoefte aan een nieuwe richtlijn. Hierop heeft de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR) het initiatief genomen voor de ontwikkeling van een landelijke richtlijn voor de behandeling van axSpA. Met ondersteuning van de Federatie Medisch Specialisten is hiervoor een multidisciplinaire werkgroep samengesteld. De huidige richtlijn betreft een adaptatie van de ASAS-EULAR-richtlijn uit 2022 (Ramiro, 2022). De literatuursearches zijn uitgevoerd in januari 2022. De werkgroep van de huidige richtlijn wil benadrukken dat er tussen het publiceren van de ASAS-EULAR-richtlijn en de huidige richtlijn nieuwe studies zijn gepubliceerd. Voor de module over b-/tsDMARD’s heeft hiervoor ook een nieuwe systematische literatuursearch plaatsgevonden. De werkgroep neemt de resultaten van nieuwe studies mee in de overwegingen, maar geeft geen plaatsbepaling aan voor de middelen/interventies die in deze nieuwe studies besproken worden.

Waar gaat deze richtlijn over?

De richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor volwassen patiënten met axSpA. In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Prognostische factoren.
• Monitoring en behandeldoel (inclusief comorbiditeit).
• Niet-medicamenteuze behandeling.
• Medicamenteuze behandeling.
• NSAID’s
• Pijnstillers
• Glucocorticoïden
• csDMARD’s
• bDMARD’s en tsDMARD’s (inclusief switchen en afbouwen)
• Chirurgische interventies.
• Randvoorwaarden (organisatie van zorg).

Met betrekking tot vaccinaties wordt verwezen naar de NVR-richtlijn Vaccinaties (in ontwikkeling).

Voor wie is deze richtlijn bedoeld?

Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn rondom de zorg voor patiënten met axSpA zoals medisch specialisten (reumatologen, oogartsen, maag-darm-lever-artsen, dermatologen, orthopeden), ziekenhuisapothekers, gespecialiseerd reumaverpleegkundigen/verpleegkundig specialisten/physician assistants en paramedici (o.a. fysio-/oefentherapeuten en ergotherapeuten).

Voor patiënten

AxSpA is een reumatische ontstekingsziekte waarbij je last hebt van gewrichtsontstekingen, vooral in de gewrichten in je bekken (de SI-gewrichten) en de wervelkolom. Soms kunnen ook andere gewrichten ontstoken raken, bijvoorbeeld een knie, heup, schouder, het borstbeen of kunnen er peesontstekingen ontstaan, zoals van de achillespees. De ontstekingen veroorzaken langdurig pijn en stijfheid, vooral rond de heupen, de bilstreek en onder in de rug. De klachten gaan vaak gepaard met vermoeidheid en functionele beperkingen. Naast klachten van het bewegingsapparaat, komen er soms ontstekingen voor aan de ogen (uveïtis), huid en/of nagels (psoriasis) of darmen (inflammatoire darmziekte, (IBD)).

Bij een deel van de patiënten kunnen, als gevolg van de ontstekingen in het bekken en de wervelkolom, de rug- en/of nekwervels met elkaar vergroeien. Dit is meestal pas na enkele jaren zichtbaar op röntgenfoto’s. Doordat er tegenwoordig goede behandelmogelijkheden zijn, komt dit gelukkig veel minder vaak voor.

AxSpA is een chronische aandoening. Dat wil zeggen dat de aandoening minstens drie maanden duurt en niet meer overgaat. AxSpA uit zich op verschillende manieren. Ook het beloop van de aandoening kan heel wisselend zijn. De behandeling van axSpA is gericht op:

• Remmen van de ontstekingen met als doel de klachten verlichten.
• Structurele beschadigingen van de gewrichten en rug zoveel mogelijk voorkomen.
• Optimaal deel kunnen nemen aan het sociaal en maatschappelijk leven.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?

Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de reumatologen, ziekenhuisapothekers, oogartsen, fysiotherapeuten, verpleegkundig specialisten en een patiëntenorganisatie.

Meer informatie over axiale spondyloartritis is te vinden op:

• Thuisarts
• ReumaNederland
• Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland
• Stichting Axiale SpA Nederland